روز عرفه:
روز عرفه چه روزی است؟
روز عرفه از اعیاد بزرگ در اسلام است،اگر چه به اسم عید نامیده نشده ولی روزی است كه خداوند متعال بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فراخوانده و سفره های جود و احسان خود را برای ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و در خشمناك ترین اوقات خواهد بود.
عرفات نام جایگاهی است كه حاجیان در روز عرفه (نهم ذی الحجه) در آنجا توقف می كنند و به دعا و نیایش میپردازند و پس از برگزاری نماز ظهر و عصر به مكه مكرمه باز میگردند .
می گویند:كه جبرائیل علیه السلام هنگامی كه مناسك را به ابراهیم می آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت «عرفت» و او پاسخ داد آری، لذا به این نام خوانده شد.
و نیز گفته اند سبب آن این است كه مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف میكنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی میدانند كه برای رسیدن به آن باید متحمل شد. چرا كه یكی از معانی «عرف» صبر و شكیبایی است.
عظمت روز عرفه از بیان امام زین العابدین علیه السلام:
روایت شده كه حضرت امام زین العابدین علیه السلام در روز عرفه صدای سائلی را كه از مردم كمك می خواست، شنیدند، و به او فرمودند:
" وای بر تو ،آیا از غیر خدا در این روز درخواست می كنی و حال آن كه در این روز برای بچه های در شكم امید می رود ،كه فضل خدا شامل آنها شود ....
در روز عرفه چه کنیم؟
پس در این روز در زیر آسمان بروید و نزد حق تعالی به گناهان خود اعتراف کنید، تا به ثواب عرفات سعادتمند گردید و گناهانتان آمرزیده گردد و به اعمال و ادعیه عرفه كه روایت شده است مشغول گردید.
حضرت آدم (ع) در عرفات :
فَتَلَقی آدَمُ مِنْ رَبِّه كَلماتُ فتابَ عَلیهِ اِنَّه' هو التَّوابُ الرّحیمْ
آدم از پروردگارش كلماتی دریافت داشت و با آن بسوی خدا بازگشت و خداوند، توبه او را پذیرفت، چه او توبه پذیر مهربان است.
طبق روایت امام صادق(ع)، آدم (ع) پس از خروج از جوار خداوند، و فرود به دنیا، چهل روز هر بامداد بر فراز كوه صفا با چشم گریان در حال سجود بود، جبرئیل بر آدم فرود آمد و پرسید:
ـ چرا گریه می كنی ای آدم ؟
ـ چگونه می توانم گریه نكنم در حالیكه خداوند مرا از جوارش بیرون رانده و در دنیا فرود آورده است.
ـ ای آدم به درگاه خدا توبه كن و بسوی او برگرد.
ـ چگونه توبه كنم؟
جبرئیل در روز هشتم ذیحجه آدم را به منا برد، آدم شب را در آنجا ماند. و صبح با جبرئیل به صحرای عرفات رفت، جبرئیل بهنگام خروج از مكه، احرام بستن را به او یاد داد و به او لبیك گفتن را آموخت و چون بعد از ظهر روز عرفه فرا رسید تلبیه را قطع كرد و به دستور جبرئیل غسل نمود و پس از نماز عصر، آدم را به وقوف در عرفات واداشت و كلماتی را كه از پروردگار دریافت كرده بود به وی تعلیم داد، این كلمات عبارت بودند از:
"سُبحانَكَ اللهُمَ وَ بِحمدِك"
خداوندا با ستایشت تو را تسبیح می گویم
لا الهَ الاّ اَنْتْ
جز تو خدایی نیست
عَمِلْتُ سوء وَ ظَلَمْتُ نَفْسی
كار بد كردم و بخود ظلم نمودم
وَ اِعْتَرِفْتُ بِذَنبی اِغْفرلی
به گناه خود اعتراف می كنم
اِنَّكَ اَنْتَ اَلغَفور الرّحیمْ
تو مرا ببخش كه تو بخشنده مهربانی
آدم (ع) تا بهنگام غروب آفتاب همچنان دستش رو به آسمان بلند بود و با تضرع اشك می ریخت، وقتیكه آفتاب غروب كرد همراه جبرئیل روانه مشعر شد، و شب را در آنجا گذراند. و صبحگاهان در مشعر بپاخاست و در آنجا نیز با كلماتی به دعا پرداخت و به درگاه خداوند توبه گذاشت......
زیارت امام حسین علیه السلام در روز عرفه:
به سند معتبر از بشیر دهان منقول است که گفت عرض کردم به خدمت حضرت صادق علیه السلام که: گاه هست حج از من فوت می شود روز عرف را نزد قبر امام حسین علیه السلام می گذرانم؛
فرمودند که:"نیک می کنی ای بشیر،هر مؤمنی که به زیارت قبر امام حسین علیه السلام برود با شناسایی حق آن حضرت در غیر روز عید،نوشته شود برای او ثواب بیست حج و بیست عمره مبروره مقبوله و بیست جهاد با پیغمبر مرسل یا امام عادل و هرکه زیارت کند آن حضرت را در روز عید بنویسد حق تعالی برای او ثواب صد حج و صد عمره و صد جهاد با پیغمبر مرسل یا امام عادل، و هرکه زیارت کند آن حضرت را در روز عرفه با معرفت حق آن حضرت نوشته می شود برای او ثواب هزار حج و هزار عمره پسندیده مقبوله و هزار جهاد با پیغمبر مرسل یا امام عادل."
گفتم کجا حاصل می شود برای من ثواب موقف عرفات،پس آن حضرت نظر کردند به سوی من مانند کسی که خشمگین باشد و فرمودند که:"ای بشیر!!هرگاه مؤمنی برود به زیارت قبر امام حسین علیه السلام در روز عرفه و غسل کند در نهر فرات،پس متوجه شود به سوی قبر آن حضرت بنویسد حق تعالی از برای او به هر گامی که برمی دارد حجی که با همه مناسک به عمل آورده باشد"؛
و چنین گمان دارم که فرمودند "و عمره".
و در احادیث کثیره معتبر وارد شده که :
حق تعالی در روز عرفه اول نظر رحمت به سوی قبر زائران امام حسین علیه السلام می افکند،پیش از آنکه نظر به موقف اهل عرفات کند؛
و در حدیث معتبر از رفاعه منقول است که حضرت صادق علیه السلام به من فرمودند که: "امسال حج کردی؟"
گفتم :فدایت شوم زری نداشتم که به حج بروم و لکن عرفه را نزد قبر امام حسین علیه السلام گذرانیدم؛
فرمودند که:"ای رفاعه!!هیچ کوتاهی نکردی از آنچه اهل منا در آن بودند؛اگر نه این بود که کراهت دارم که مردم ترک حج کنند،هر آینه حدیثی برای تو می گفتم که هرگز ترک زیارت قبر آن حضرت را نکنی"؛
پس ساعتی ساکت شدند و بعد از ان فرمودند که :"خبر داد مرا پدرم که هرکه بیرون رود به سوی قبر امام حسین علیه السلام و عارف به حق آن حضرت باشد و با تکبر نرود،همراه او می شوند هزار ملک از جانب راست و هزار ملک از جانب چپ و نوشته شود برای او ثواب هزار حج و هزار عمره که با پیغمبر یا وصی پیغمبر کرده باشد"؛
برای شرح کامل زیارت امام حسین علیه السلام در روز عرفه به مفاتیح الجنان مراجعه کنید.
التماس دعا